Rodzina zastępcza - co to jest?

Rodzinę zastępczą, nazywaną także pieczą zastępczą, tworzą osoby chcące opiekować się dzieckiem, którego nie są biologicznymi rodzicami. Jest to forma pomocy dziecku, a także jego rodzinie, która znalazła się w trudnej sytuacji i nie radzi sobie z wychowywaniem dziecka.

Utworzenie rodziny zastępczej, w przeciwieństwie do adopcji, nie powoduje powstania więzi rodzinno-prawnej pomiędzy opiekunami a dzieckiem. Rodzice zastępczy tworzą dziecku dom na jakiś czas. To oznacza, że może ono wrócić do swojej prawdziwej rodziny, jeżeli uda jej się pokonać życiowy kryzys.

Kto może zostać rodziną zastępczą?

Rodziną zastępczą może zostać:

  • małżeństwo
  • para żyjąca w związku nieformalnym
  • osoba bez partnera życiowego.

Rodzina zastępcza – warunki, które trzeba spełnić

Jak zostać rodziną zastępczą np. dla wnuka? Trzeba spełnić określone warunki. Dotyczy to zarówno osób spokrewnionych, jak i tych niespokrewnionych.

  • stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
  • odpowiednie warunki mieszkaniowe
  • stałe źródło utrzymania
  • brak chorób, które uniemożliwiłyby opiekę nad dzieckiem (musi być to potwierdzone zaświadczeniem lekarskim)
  • uzyskanie pozytywnej opinii Ośrodka Pomocy Społecznej.

Osoby, chcące zostać rodziną zastępczą nie mogą być także pozbawione władzy rodzicielskiej. Nie może być ona też ograniczona lub zawieszona. Muszą również wywiązywać się z obowiązku łożenia na utrzymanie osób najbliższych, jeżeli sąd nałożył na nich taki obowiązek lub wynika on z mocy prawa.

Rodzaje rodzin zastępczych:

Kandydaci na rodziców zastępczych muszą zdecydować, jaką rodzinę chcą założyć. Zgodnie z prawem mają możliwość utworzenia:

  • rodziny zastępczej spokrewnionej - zakładają ją najbliżsi krewni: dziadkowie, dorosłe rodzeństwo dziecka, zwykle po śmierci rodziców lub odebraniu im praw rodzicielskich,
  • rodziny zastępczej niezawodowej - tworzą ją krewni, np. ciocia i wujek lub niespokrewnione osoby dla maksimum trójki dzieci; nowi rodzice nie rezygnują ze swojej pracy i nie pobierają wynagrodzenia za bycie rodziną zastępczą,
  • rodziny zastępczej zawodowej - jeden z rodziców rezygnuje z pracy i poświęca się wychowywaniu dzieci, staje się to jego „zawodem" i otrzymuje za to pieniądze; maksymalnie można przyjąć do czworga dzieci, jeżeli jest to rodzeństwo,
  • rodziny zastępczej specjalistycznej - jeden z rodziców rezygnuje z pracy, aby wychowywać dzieci z niepełnosprawnościami fizycznymi i intelektualnymi; rodzina otrzymuje wynagrodzenie i wsparcie, może przyjąć jedno lub dwoje dzieci.